Gisteren verscheen in het nieuws: “Inspectie: hulp aan pleegkinderen schiet tekort door gebrekkig leiderschap.”
Het rapport benadrukt dat de inzet van professionals buiten kijf staat, hen treft geen enkel verwijt. De inspecties roepen bestuurders van pleegzorgorganisaties, GI’s en gemeenten op hun verantwoordelijkheid te nemen en actief verbeteringen door te voeren. Tegelijkertijd is er stevig leiderschap nodig op landelijk niveau. Zolang de jeugdbeschermingsketen niet structureel wordt aangepakt, blijven de problemen bestaan. De inspecties wijzen de staatssecretarissen aan om hierin het voortouw te nemen en samen met het veld te werken aan duurzame oplossingen.

Wat mij bijzonder raakt, is de erkenning voor de mensen die iedere dag keihard werken. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Voor iedereen in de keten, bestuurders, medewerkers én gezinnen, is het frustrerend dat steeds opnieuw wordt benoemd dat het anders moet, en dat het maar niet lukt. Samenwerking is nodig op alle lagen, waarbij het gezamenlijke belang, het kind, de jongere en het gezin, voorop moet staan. Dat hoor ik al jaren. Maar ís dat echt zo? De intentie is er zeker, maar de belangen zijn groot en vaak verschillend.

Gemeenten moeten steeds meer kinderen helpen met steeds minder middelen. Zorgaanbieders, pleegzorgorganisaties en GI’s worstelen met het behouden van personeel. We houden elkaar in een houtgreep en lijken te stikken in het systeem. Voor verandering is urgentiebesef nodig in politiek Den Haag. De uitgaven voor jeugdhulp stijgen, maar de budgetten blijven achter. Dat leidt tot financiële druk bij bijna alle gemeenten. Al jaren klinkt de boodschap dat dit stelsel onhoudbaar is. Om dat te veranderen is geld en ruimte nodig, maar juist door de structurele tekorten wordt vooral het hoofd boven water gehouden. Daardoor ontbreekt de ruimte om écht nieuwe ideeën te ontwikkelen.

Is er een uitweg uit deze draaikolk?
Volgens het adviesrapport is het noodzakelijk dat politiek Den Haag het voortouw neemt. Er moet financiële ruimte komen om het systeem om te bouwen. Maar in de huidige onrustige politieke tijden kan het nog lang duren voordat er een begin wordt gemaakt. Ondertussen ontstaan er in het land mooie initiatieven en samen kun je ver komen. Zorg dat de bedoeling weer centraal komt te staan, en houd die stevig vast.

De discussie gaat vaak over het wat en het hoe. Maar het waarom moet leidend zijn. Dat vraagt om liefdevol leiderschap in de hele keten: stevig op de grond staan, oprechte interesse tonen, ruimte maken voor het verhaal van de ander en samen de hobbels nemen met de bedoeling (het waarom) als kompas. Dit geldt voor bestuurders, management én uitvoering.

Ik schrijf dit in een paar regels op, maar de werkelijkheid is weerbarstig. Verandering vraagt lef. Het vraagt dat we eigen belangen durven loslaten en patronen doorbreken. Alleen dan kunnen we samen bouwen aan een systeem dat écht werkt voor kinderen en gezinnen.

Nu is het moment om patronen te doorbreken en samen te bouwen aan een systeem dat wél werkt.

Doe je mee?

Beeld: ©NOS